Υαλουργείο

Το 1912, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας αποφάσισε την δημιουργία του υαλουργείου για την κατασκευή των «δαμιζάνων» συσκευασίας των οξέων ώστε να καθετοποιηθεί η παραγωγή. Παράλληλα, η μονάδα θα παρήγαγε φιάλες, καθημερινά είδη λευκού γυαλιού και υαλοπίνακες μετά το 1922.

Η επιλογή αυτή συνδέεται και με την επιχειρηματική δραστηριότητα των μετόχων της στην «Ελληνική Εταιρεία Οίνων και Οινοπνευμάτων». Τον Ιανουάριο του 1914, ολοκληρώθηκε η κατασκευή του υαλουργείου και ξεκίνησε η παραγωγή με την επίβλεψη Βέλγου υαλουργού. Η είσοδος της Ελλάδας στον πόλεμο έθεσε την Εταιρεία σε αδράνεια, όπως και συνολικότερα την βιομηχανική παραγωγή της χώρας.

Μετά το τέλος του πολέμου, το υαλουργείο ξεκίνησε εκ νέου τη λειτουργία του με εξεικευμένους γερμανούς και ιταλούς φυσητές -με μεγάλη πείρα, δεξιοτεχνία και ισχυρούς πνεύμονες- οι οποίοι ανέλαβαν και την εκπαίδευση των ελλήνων τεχνιτών. Η μονάδα του υαλουργείου πολύ γρήγορα ξεπέρασε τους αρχικούς στόχους παραγωγής παίρνοντας μια από τις πρώτες θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη.  Την ίδια στιγμή αποτελούσε έναν από τους πιο σκληρούς χώρους εργασίας λόγω της εντατικοποίησης της δουλειάς -λειτουργούσε σε 3 βάρδιες- και των υψηλών θερμοκρασιών που αναπτύσσονταν. Στις δεκαετίες που ακολούθουσαν η παραγωγή συνεχίστηκε στα ίδια υψηλά επίπεδα, ενώ ο μηχανολογικός εξοπλισμός ανανεώθηκε ακολουθώντας τις τεχνολογικές αλλαγές. Το υαλουργείο έπαυσε την λειτουργία στις αρχές του 1990.

Η συλλογή γυάλινων αντικειμένων

Η αρχική ανάγκη λειτουργείας του υαλουργείου για την κάλυψη των αναγκών αποθήκευσης των υγρών προϊόντων της Εταιρείας Λιπασμάτων σε μικρό χρονικό διάστημα μετασχηματίστηκε.  Πέρα από τις γυάλινες συσκευασίες στη παραγωγή του υαλουργείου προστέθηκαν γυάλινα χρηστικά αντικείμενα, κυρίως οικιακής χρήσης, διακοσμητικά αντικείμενα και υαλοπίνακες.

Πλάι στο αρχείο της Εταιρείας που διασώθηκε και απόκειται στο Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας, βρίσκεται και η συλλογή τεσσάρων και πλέον χιλιάδων γυάλινων δειγμάτων από το σύνολο των προϊόντων που παρήχθησαν στο υαλουργείο. Η συλλογή  των γυάλινων αντικειμένων συνιστά ένα μοναδικό υλικό που συνθέτει μια παράλληλη ιστορία της Εταιρείας μέσα από τα προϊόντα που παρασκεύαζε. Αναδεικνύει τις ποικίλες περιόδους της παραγωγής και αποτυπώνει τις αλλαγές που συντελέστηκαν στις ποικίλες μεταβάσεις της παραγωγής.

Ηχητική ανάγνωση

Σημεία ενδιαφέροντος:

Ταινιόδρομος Κράκαρη
Μονάδα Ενέργειας
Σιλό
Σφαγεία
Υδατόπυργος
Εργατικός οικισμός
Ινστιτούτο χημείας
Κείμενα
  • Ελένη Κυραμαργιού, Ιστορικός, Εντεταλμένη Ερευνήτρια του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
 
Φωτογραφίες
  • Παραχώρηση από το αρχείο του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος της σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ & από το Ιστορικό Αρχείο Εθνικής Τράπεζας.

Σε συνεργασία:

Με την επιχορήγηση και την αιγίδα: